glosaro de tzutujil

 Glosario De tzutujil

A

A’wa’ – cabeza

Abaj – piedra

Achnaq – cosas

Aj – elote

Ajoj – nosotros

Ak’ – gallina

Ak’aal – niño

Amul – conejo

Anen – yo

Aq’oom – medicina

Aranxex – naranja

Atet – tu

Atz’aam – sal

Awam – corazón

Awan – milpa

B

B’aaq – hueso

B’aay – taltuza

B’ajlom – tigre

B’eey  - calle

B’iix – canto

Batz’ – hilo

Ch’

Ch’akat – silla

Ch’ech’ – carro

Ch’jurnaq – loca/o

Ch’om – Acido

Ch’om – acido

Ch’ooy - raton

Ch’uch’ – bebe

Ch’uch’oj – liso

Ch’uut – anza

Chapq’a’ – noche

 Ch

Chee’ – árbol

Chinaw – tinaja

Chkech – canasto

Choob’ – piña

Chpaam – dentro

Chqooj – aspero

Chujaay – afuera

Chuu’ – pescado

E

Ejtabel – regla

Eyaj=diente

Ejq`al= despacio

Etzbal= juguete

I  

Iik’ – luna

Iqaal – lento

Itz’b’a’l  - juguete

Itzeel – feo

Ixaq – señora

Ixim – maíz

J  

Jaa’ – el

Jaan – mosca 

Jaay - casa 

Jb’el – bella

Juut – gusano

Juyu’ – montaña

K’

K’im – grama

k

 Kaa’ – piedra de moler

Kaa’b’ – dulce

Kaaj – cielo

Kacch’ – chicle

Keej – caballo

Keem – tejido

Kmik – muerte

Ko’l – pequeño

Ko’l rqan – corto

Koj – león

Kpe’ – café

Kuk - Ardilla

Kumatz – serpiente

Kutze’j – flor

Kuum – ayote

L

Laq – persona

M

Majon – No

Mosbel- escoba

N

Nim – grande

Nim pa’la’ – alto

Nim rqan – largo

Nso’wa – sobar

O

Om - araña

Ooj – aguacate

P

Paas – faja

Pajbel – balanza

Patux – pato

Plaj – cara

Po’t – güipil

Pq’o’ – anillo

Puch’ – cheles

Q’

Q’an – amarillo

Q’aq – negro

Q’aq’- fuego

Q’awech – ojo

Q’iiq’ – aire o viento

Q’inoom – jocote

Q’ooq - chila cayote

Q’uq’ – Quetzal

R

Raal – retoño

Rex – verde

Rijq’iij – sol

Rixqayiil – esposa

Runa’ooj – sabiduría

Ruq’a’ – rama

S

Sajb’e’ch – granizo

Saq – blanco

Saq’ul – banano

Sii’ – leña

Siip – garrapata

Siyaw – gato

Snik – hormiga

Suj’t – perraje

Suutz’- nube

T’

Tijuneel – profesor

Tix – elefante

Tojxik – enseñar

Tuuj – temascal

Tz

Tz’aaq – pared

Tz’e’ – perro

Tz’iil – sucio

Tz’ikin – pájaro

Tz’o’q – tul

Tz’un’n – colibrí

U

Uk’ – piojo

Ulew – tierra

Us – sancudo

W  

Wibel – mesa

Winaq – persona

Wooch – tacuazín

Wuuj – papel

Wuuj – papel

X

Xaaq – hoja

Xi’k – águila

Xi’k’ – ala

Xinkat – cebolla

Xjaab – zapato

Xjooj – baile

Xjooj – baile

Xkom – bajo

Xkuyaa’ – tomate

Xpeta – viene

Xpeta – vino

Xpun – globo

Xuul – gorgorito

Y

Y’a – agua

Yaal= coyal

Yoox= idénticos

Z

Ziik= sigarillo

Zoot=peraje